miqdarda vəsaitə malik olurdusa və o, vaxtaşırı “obşak” üçün “qref” edirdisə, yəni müəyyən vəsait ayırırdısa, deməli, toxunulmaz hesab olunurdu. İndi situasiya bir qədər dəyişib.
70-ci illərdə sovet məkanında “obşak”dakı vəsaiti formalaşdıran mənbələrdən biri də qumar oyunlarına qoyulan xüsusi “vergilər” idi.
“Obşak”ın yaradılmasında başqa məqsəd görənlər də var. Onlar hesab edir ki, bu yolla avtoritetlər kriminal aləmi sadəcə nəzarətdə saxlayır. Və bu nəzarət bir çox hallarda həbsxanalarda əmin-amanlığa gətirib çıxardığından həmin cəzaçəkmə yerlərində “obşak” yaradılmasına maneçilik törədilmir. Məsələn, 70-ci illərdə Mərkəzi Uralda kriminal aləmə nəzarət edən “Sedoy” ləqəbli qanuni oğrunun 17 saylı İƏM-də qiyamın yatırdılması üçün həmin həbsxanaya gətirilməsi və problemi həll etməsi tarixi faktdır. Amma kriminal aləm bunu birmənalı qarşılamayıb. “Sedoy”a ölüm hökmü kəsilib.
NƏZARƏT. “Obşak” daim nəzarət altında olur. Bu işə rəhbərlik edən şəxs əslində çox ciddi sınaqlarla seçilir. Məsələn, gecənin bir aləmində həmin şəxsi qaldırıb “obşak”da olanların siyahısı soruşula bilər. Bir balaca çaşqınlıq həmin adamın karyerasına ağır zərbə hesab olunur. “Obşak” “bratva” adlanan və heç bir ləkəli hərəkəti olmayan kriminal avtoritetlərə həvalə edilir. Əksər hallarda “obşak”ın yaradılması ların- qanuni oğruların göstərişi ilə həyata keçirilir.
QANUNİ OĞRULAR. Bu adı almış şəxslər kriminal aləmdə son söz deyənlərdir. Yəni onların sözü mübahisə və müzakirə obyekti ola bilməz. Bir çox problemləri yoluna qoymaq iqtidarında olan lara heç də hər bir problemlə müraciət etmək olmaz. Yaxud da özünə inanmayan və hərəkətlərinin mahiyyətini axıra qədər dərk etməyən şəxsin ya müraciəti arzuolunan deyil.
Bir məqam da çox maraqlıdır. Lotu olan həbsxanada soyuq silah saxlamaq kriminal aləm tərəfindən qəbul edilmirdi. Bunu şərtləndirən əsas məqam ondan ibarətdir ki, bu aləmin adamları üçün güc və ağılın rasional vəhdətinin nümunəsidir. Belə şəxslərin həbsxanadan qurtulmaq üçün rüşvət verməsi məqbul sayılmır. Çünki həbsxana onların evi hesab olunurdu. Evini tərk etmək üçün rüşvət vermək “qrex” hesab edilirdi. Bu insanlar üçün millət, dövlət, qohum anlayışları yox hesab olunurdu.
Amma indi situasiya bir qədər fərqlidir.
DEQRADASİYA, YOXSA MÜASİRLƏŞMƏ? Ötən

Şərh yazan hələ ki, olmayıb. İlk yazan sən ol.